T.C.
GAZİANTEP BAM
8.HUKUK DAİRESİ
Dosya No : 2019/2197
Karar No : 2019/2086
Tarih : 13.11.2019
ÖZET : Şanlıurfa 1. İş Mahkemesinin 208/415 E 2018/734 K sayılı dosyasının kesinleşmemiş olduğu göz önüne alındığında HMK 114/1-ı ve 115.maddeleri gereğince davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde olmuştur. Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması sebebiyle davanın usulden reddi halinde red kararı taraflara resen tebliğ edilir. Kesinleşen red kararının da resen tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde arabulucuya başvurulabilir”. Şeklinde düzenleme bulunmaktadır. Şanlıurfa 1. İş Mahkemesinin 2018/415 Esas 2018/734 Karar sayılı dosyasının kesinleşmemiş olduğu göz önüne alındığında mahkemece gerekçede süresinde arabulucuya başvurulmadığının belirtilmesi yerinde olmamıştır.BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş ve dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere Dairemize gelmiş olmakla dosya incelendi, yapılan müzakere sonunda gereği düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
Davacı vekili dava dilekçesi ile Urfa ili Ceylanpınar, Viranşehir, Akçakale civarında kurulan çadır kentte alt işveren işçisi olarak davacı işçinin çalıştığını, iş akdini geçerli sebep olmadan işveren tarafından feshedildiğini beyanla, davalı tarafça yapılan feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işine iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ
Mahkemece “Her ne kadar davacı vekilince işe iade davası ve alacak davası birlikte açılmışsa da usul hükümleri gereği iki davanın birlikte açılamayacağı anlaşılmakla alacak davası iş bu dosyadan tefrik olunarak dosyada işe iade davası yönünden yargılamanın sürdürülmesine karar verilmiştir.
Öncelikle HMK 114. Madde gereği ile 4857 sayılı İş kanunu 20/1.maddesi gereği dava şartının incelenmesi zaruretine binaen UYAP sistemi üzerinden yapılan inceleme neticesinde celbolunan Şanlıurfa 1. İş Mahkemesinin 2018/415 Esas sayılı dosyasından aynı taraflar arasında aynı sebepten işe iade davası görülmüş olduğu, davanın 7036 sayılı İş mahkemeleri Kanunun 3/2.maddesş uyarınca 04.12.2018 tarihinde dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verildiği, kararın kesinleştirilmediği, bilahare davacının iş akdini 01.08.2017 tarihinde son veriliş olup 4857 Sayılı İş kanunun 20/1 maddesi gereği 1 aylık hak düşürücü süre geçtikten sonra 28.11.2018 tarihinde işe iade talebi ile arabulucuya başvurulduğu anlaşılmakla bu duruma göre aynı taraflar arasında aynı sebepten aynı konuda derdest dava olması yanında hak düşürücü süre geçtikten sonra arabulucuya başvurulduğundan ve HMK 115. Maddesine göre mahkemenin dava şartlarını her aşamada re’sen inceleme ve değerlendirme yükümlülüğü olduğundan tüm dosya kapsamı ve UYAP sistemi üzerinden yapılan inceleme sonucunda davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.” gerekçeleriyle “Davanın dava şartı yokluğundan USULDEN REDDİNE,” karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ
Davacı vekili istinaf dilekçesi ile dava dosyasında ve dava dilekçesinde belirtmiş oldukları taleplerinin, tüm belge ve beyanlarını aynen tekrar ettiklerini, davacının mağduriyetinin dikkate alınması gerektiğini, davacıya feshin tebliğ edilmediğini, bu nedenle süre yönünden reddine ilişkin kararı kabul etmediklerini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ SEBEPLER
Dava feshin geçersizliğinin tespiti ve işe iade talebine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur. Dairemizce istinaf incelemesi HMK 355 ve 357. Maddesi gereğince istinaf sebepleri ile bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususları gözetilerek yapılmıştır.
İlk derece mahkemesince, davacı vekilince adli yardım talepli olarak istinaf başvurusunda bulunulmasına rağmen, davacı vekiline istinaf harçları ve giderlerini yatırması için süre verildiği ve muhtıranın gereğinin yerine getirilmediği gerekçesiyle 27.05.2019 tarihli ek karar ile davacı vekilinin istinaf isteminden vazgeçmiş sayılmasına karar verilmiştir. İstinaf başvurusunda adli yardım talep edildiği ve taleple ilgili bu aşamada istinaf mahkemesinin karar verilmesi gerektiği anlaşıldığından 27.05.2019 tarihli davacı vekilinin istinaf isteminden vazgeçmiş sayılmasına ilişkin ek kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.
Mahkemece Şanlıurfa 1. İş mahkemesinin 2018/415 esas sayılı dosyasının kesinleşip kesinleşmediği hakkında bilgi verilmesi için mahkemesine müzekkere yazılmış, mahkemece dosyanın henüz kesinleşmediği belirtilmiştir. Şanlıurfa 1. İş Mahkemesinin 2018/415 Esas 2018/734 Karar sayılı ilamı dosya arasına alınmıştır. Arabulucuya başvurulmadığı için davanın usulden reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece davacının aynı konuda derdest davası bulunduğu gerekçesiyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir. Şanlıurfa 1. İş Mahkemesinin 208/415 E 2018/734 K sayılı dosyasının kesinleşmemiş olduğu göz önüne alındığında HMK 114/1-ı ve 115.maddeleri gereğince davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde olmuştur. Ancak 7036 Sayılı kanunun 1. Maddesi ile değişik 4857 sayılı İş kanununun 20. Maddesinde “iş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılmaması halinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta içerisinde iş mahkemesinde dava açılabilir. Taraflar anlaşırsa uyuşmazlık aynı sürede iş mahkemesi yerine özel hakeme de götürülebilir. Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması sebebiyle davanın usulden reddi halinde red kararı taraflara resen tebliğ edilir. Kesinleşen red kararının da resen tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde arabulucuya başvurulabilir”. Şeklinde düzenleme bulunmaktadır. Şanlıurfa 1. İş Mahkemesinin 2018/415 Esas 2018/734 Karar sayılı dosyasının kesinleşmemiş olduğu göz önüne alındığında mahkemece gerekçede süresinde arabulucuya başvurulmadığının belirtilmesi yerinde olmamıştır.
Bu sebeple davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Hakkında istinaf başvurusunda bulunulan ilk derece mahkemesi kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunmadığından davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nun 353/1-b/1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE
2-Alınması gereli istinaf kararı ilam harcı davacı tarafça başlangıçta yatırıldığından yeniden harç alınması yer olmadığına
3-İstinaf yargılaması duruşmasız yapıldığından istinaf yargılaması için vekalet ücreti takdirine yer olmadığına
4-Kararın taraflara tebliğ işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
5-Taraflarca yatırılan kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine
Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 7036 Sayılı Kanunun 8. Maddesi gereğince kesin olarak 13.11.2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.
